Naast honden en katten zien wij regelmatig konijnen bij ons in de praktijk. Uiteraard wanneer ze ziek zijn, maar ook voor de jaarlijkse controles en vaccinaties, en meestal rond de zes maanden leeftijd voor hun castratie of sterilisatie. Onze patiënten van de maand januari, Coco en Noël, behoren tot deze laatste groep.
De meest genoemde reden om een koppel konijnen te laten castreren is het voorkomen van een ongewenst nestje. Aangezien konijnen al jong vruchtbaar kunnen worden en zich erg snel kunnen voortplanten is dit zeker een hele goede reden. Een dracht en bevalling bij een (jong) konijn is immers niet geheel zonder risico, en het verzorgen van babykonijntjes kan een flinke taak zijn. Bij Coco en Noël gaat deze reden echter niet op, zij zijn namelijk twee dames! Toch hebben hun baasjes ervoor gekozen om ze samen te laten steriliseren. Waarom is dat?
Ondanks hun schattige en pluizige uiterlijk kunnen konijnen een flink pittig karakter hebben. Agressief gedrag richting soortgenoten, of soms zelfs richting een eigenaar, komt regelmatig voor. Dit is een manier voor het konijn om zijn of haar plaats in de rangorde veilig te stellen, en zichzelf en hun territorium te beschermen. Om dit territorium te markeren zal een geslachtrijp en volwassen konijn urinesporen achterlaten. Ook dit is niet erg prettig in de huiskamer!
Schijnzwangerschappen komen veel voor bij niet-gesteriliseerde voedsters. Hoewel dit meestal medisch niet gevaarlijk is, kan het wel voor veel stress zorgen bij het konijn zelf en haar hokgenoten. Het lichaam van het konijn gedraagt zich op alle punten alsof het drachtig is. Het konijn vertoont nestdrang en kan zelfs melk gaan geven. Ze kan agressief en territoriaal worden, maar ook depressief waardoor haar eetlust vermindert en ze maagdarmproblemen kan ontwikkelen.
Veruit de belangrijkste reden om een vrouwelijk konijn te steriliseren is het voorkomen van tumoren. Melkkliertumoren ontstaan vaak door invloed van hormonen, waarvan de productie na een sterilisatie gestopt wordt.
Uit onderzoek is gebleken dat 50 tot 80% van de konijnen ouder dan 4(!) jaar last heeft van baarmoedertumoren. Deze tumoren zijn vrijwel altijd kwaadaardig en zaaien langzaam uit naar het omliggende weefsel en de longen. Een konijn heeft een hoge pijngrens en zal niet snel laten merken dat het ergens last van heeft. Dergelijke tumoren worden vaak per “toeval” ontdekt bij het voelen in de buik tijdens de jaarlijkse controle. Ze kunnen behandeld worden door operatief de baarmoeder te verwijderen, maar vanwege het kwaadaardige karakter van de kanker zal dit niet in alle gevallen tot volledige genezing leiden.
Wanneer we een vrouwelijk konijn neutraliseren halen we zowel de eierstokken als de baarmoeder weg. Dit is anders als bij de kat en de hond, waar we in de meeste gevallen de baarmoeder laten zitten. Vanwege de hoge kans op baarmoederkanker bij het konijn is het echter van het grootste belang om deze mee te nemen in de operatie.
Nu terug naar onze patiënten van deze maand. Coco en Noël werden op dezelfde dag geopereerd. Dit is erg fijn voor een konijn. Een opname in een dierenkliniek kan erg stressvol zijn, en het helpt om een vriend of vriendin in de buurt te hebben. Dit zagen we ook goed bij Coco en Noël. Zowel voor als na de operatie zochten ze continu elkaars gezelschap op. De operatie is een routine-ingreep, maar dat maakt het niet minder belangrijk om ook na de operatie goed het herstel van de konijnen in de gaten te houden. Het is erg belangrijk voor een konijn om de hele dag te blijven eten, drinken, keutelen en plassen. De eerste dag na de operatie kunnen ze nog wat suf zijn, waardoor wat extra zorg noodzakelijk kan zijn. Gelukkig hielden de baasjes van Coco en Noël ze goed in de gaten, en met wat extra lekker dwangvoer waren ze al gauw weer de oude!