Plasproblemen bij de kat
Plasproblemen bij de kat
FLUTD (Feline Lower Urinary Tract Disease) is een term die als verzamelnaam wordt gebruikt voor aandoeningen van de lagere urinewegen (blaas en plasbuis) bij de kat. Deze aandoeningen veroorzaken vooral afwijkingen in het plasgedrag en de urine.
Oorzaken
In ongeveer 65% van de gevallen kan er geen aanwijsbare oorzaak voor de klachten gevonden worden. Deze vorm wordt Feline Idiopathische Cystitis (FIC) genoemd, waarbij onder andere stress, overgewicht en te weinig lichaamsbeweging een rol kunnen spelen. Soms is er wel een oorzaak te vinden, waarbij blaasgruis(kristallen)/blaasstenen het meest voorkomt. Er zijn meerdere soorten gruis/stenen, de belangrijkste daarvan is struviet. Bij het ontstaan hiervan spelen meerdere factoren een rol, zoals de voeding, de hoeveelheid water die het dier drinkt, de leefomstandigheden en overgewicht. Daarnaast kunnen in mindere mate een infectie, poliep of tumor een rol spelen.
Symptomen
De meest voorkomende klachten zijn:
- Vaak en/of langdurig naar de bak gaan;
- Naast de bak plassen;
- Kleine beetjes plassen;
- Pijnuitingen, miauwen bij het plassen;
- Persen bij het plassen;
- Likken van de penis/schaamstreek;
- Bloed bij de urine, rode urine;
- Sloomheid, zichzelf afzonderen, braken.
Spoedgeval: de plaskater!
Als complicatie van FLUTD kan het voorkomen dat de plasbuis van een kat verstopt raakt, de zogenaamde plaskater. Dit komt over het algemeen alleen bij katers voor omdat de plasbuis veel nauwer is dan bij poezen. Een verstopping wordt meestal veroorzaakt door een ‘plug’, een samenklontering van eiwitten, ontstekingscellen, rode bloedcellen en soms kristallen. Als de kat zijn urine niet meer kwijt kan vult de blaas zich en komt onder spanning te staan, wat voor pijn zorgt. De blaaswand kan verlamd raken of zelfs scheuren. De druk in de nieren loopt op en kan ertoe leiden dat schadelijke afvalstoffen niet meer uitgescheiden kunnen worden en zich in het bloed gaan ophopen. Hierdoor kan de kat sloom en lusteloos worden en gaan braken. Wanneer niet tijdig behandeld wordt kan dit leiden tot permanente nierschade, shock en zelfs de dood.
Als uw kater NIET meer KAN plassen is dit een spoedgeval! De verstopping dient zo snel mogelijk opgeheven te worden, waarbij de aanpak afhankelijk is van de toestand van de kat.
Diagnose
Als u naar de dierenarts gaat in verband met plasproblemen van uw kat is het verstandig om, indien mogelijk, van te voren urine op te vangen en mee te nemen. U kunt thuis urine opvangen met behulp van speciale plastic korreltjes (Katkor®), of een in stukjes geknipte plastic vuilniszak, die in plaats van het kattengrit in de schone, droge kattenbak worden gedaan. Voor een betrouwbaar resultaat dient de urine zo vers mogelijk te zijn, eventueel kan het enkele uren in de koelkast bewaard worden. Via urineonderzoek kan onder andere blaasgruis aangetoond worden. Als de kat verdacht wordt van een blaassteen, poliep of tumor kunnen een röntgenfoto en/of echo van de buik gemaakt worden. Welke onderzoeken er verder uitgevoerd kunnen worden is afhankelijk van meerdere factoren, zoals de symptomen en de algehele gezondheid.
Behandeling
De behandeling is afhankelijk van de oorzaak van de plasproblemen. Ter verlichting van de klachten kunnen pijnstillers en/of blaasontspanners voorgeschreven worden. Bij verdenking van een bacteriële infectie kan er antibiotica gegeven worden. Blaasstenen, poliepen en tumoren dienen (indien mogelijk) operatief verwijderd te worden. Bij blaasgruis kan door middel van een voerverandering geprobeerd worden de kristallen op te lossen. Hiervoor zijn speciale diëten beschikbaar via uw dierenarts.
Na 4 weken kan er controle plaatsvinden door middel van urineonderzoek. Hierbij wordt gekeken of de zuurgraad van urine goed is, het gruis opgelost is en de ontsteking verdwenen. Aan de hand van dit onderzoek kan wederom een dieetaanpassing doorgevoerd worden. Sommige katten dienen een speciaal dieet levenslang te krijgen om te voorkomen dat de klachten terugkeren.
Preventie
De nadruk bij de behandeling ligt op het voorkomen van het opnieuw optreden van plasproblemen. Allereerst dient de wateropname van de kat verhoogd te worden. Zorg voor dagelijks vers water en voldoende drinkmogelijkheden. Eventueel kan het water lekkerder gemaakt worden met kookvocht, kattenmelk of een stukje vis. Ook kan er extra water aan het voer toegevoegd worden of natvoer gegeven worden. Bij de dierenspeciaalzaak zijn waterfonteinen te koop, veel katten vinden stromend water aantrekkelijker.
Zorg daarnaast voor meer beweging door bijvoorbeeld veel te spelen of voer te verstoppen. Dit is ook voor overgewicht belangrijk. Hoe optimaler het lichaamsgewicht en de conditie van de kat, hoe kleiner de kans op recidief.
Indien de kat last heeft van stress dienen de factoren die stress veroorzaken aangepakt te worden. In sommige gevallen kan feromoontherapie uitkomst bieden (Feliway®).