Luchtwegaandoeningen

Net als mensen kunnen paarden last hebben van hoesten, snotteren of benauwdheid. Dit kan veroorzaakt worden door een infectie, maar ook door astma (overgevoeligheid/allergie).

De luchtwegen kunnen worden onverdeeld in de voorste luchtwegen (neusgangen en luchtpijp) en de achterste luchtwegen (bronchiën, bronchiolen en longblaasjes). Lucht gaat via de voorste luchtwegen naar de achterste luchtwegen, uiteindelijk wordt daar zuurstof en koolstofdioxide uitgewisseld in de longblaasjes.

Een infectie van de luchtwegen kan veroorzaakt worden door een virus of een bacterie. Hierbij kan gedacht worden aan bijvoorbeeld het influenzavirus of het rhinopneumonievirus, maar ook aan de bacterie die droes veroorzaakt (Streptococcus Equi Equi). Vaak zijn paarden met een virale of bacteriële luchtweginfectie ook sloom en lusteloos, hebben ze koorts en snotteren en/of hoesten ze.

Het is belangrijk om tijdig de dierenarts in te schakelen om het paard te laten onderzoeken en behandelen. Soms is het niet direct duidelijk wat precies de veroorzaker is van de infectie omdat de klinische symptomen erg op elkaar lijken. Daarom kan een neusswab of neusspoeling worden uitgevoerd zodat in het laboratorium de ziekteverwekker kan worden vastgesteld.

Tegen een virale infectie helpen antibiotica niet, en ook is het bij sommige bacteriële infecties niet altijd verstandig om antibiotica te gebruiken (bijvoorbeeld bij droes). Wel kunnen er middelen ingezet worden die het slijm oplossen (Sputolysin®) of de afvoer van het slijm vergemakkelijken (Ventipulmin®). Daarnaast kan het nodig zijn om een koorts- en ontstekingsremmer te geven.

Hoesten, een snelle, moeizame ademhaling en moeite met inspanning zijn allemaal symptomen die passen bij astma. Dit kan in een milde vorm voorkomen (hierbij is de ademhaling in rust wel normaal) of in ernstigere vorm (hierbij is ook in rust de ademhaling versneld en moeizaam). Eerder werd deze laatste vorm ook wel COPD of RAO genoemd. Astma komt zeer geregeld voor bij paarden.

In geval van astma wordt de ontstekingsreactie van de luchtwegen veroorzaakt door een (over)gevoeligheid voor organische stofdeeltjes in de lucht. Hierdoor gaat het lichaam meer slijm produceren in de luchtwegen, worden de wanden van de luchtwegen dikker en worden de luchtwegen (een beetje) dichtgeknepen. Dit alles zorgt voor hoesten en benauwdheid, vooral bij inspanning.

Indien uw paard luchtwegklachten heeft is het zaak tijdig de dierenarts in te schakelen voor een lichamelijk onderzoek en behandeling. Zo voorkomt u dat de klachten verergeren of slechter behandeld kunnen worden. Ook kan een bronchoscopie of een BAL-spoeling uitgevoerd worden. Bij een bronchoscopie wordt met een klein cameraatje op een slang in de luchtwegen gekeken. Zo kan niet alleen het keelgebied, maar ook de luchtpijp en de vertakking daarvan worden beoordeeld. Door middel van een BAL-spoeling (bronchoalveolaire lavage) worden er cellen uit de diepe luchtwegen gespoeld. In het laboratorium wordt vervolgens gekeken welke celtypen er voorkomen en in welke verhouding. Op basis daarvan kan een exactere diagnose gesteld worden en kan de ingestelde therapie geëvalueerd worden.

Astma kan behandeld worden met ontstekingsremmers (corticosteroïden) die de ontstekingsreactie van het lichaam remmen. Deze corticosteroïden kunnen per injectie gegeven worden (in acute gevallen), in capsules of per inhalatie (zogenaamde pufjes). Daarnaast kunnen middelen ingezet worden die het slijm oplossen (Sputolysin®) en/of zorgen dat de luchtwegen minder samenknijpen en het slijm beter wordt afgevoerd (Ventipulmin®).

Aanpassing van het management van het paard is ontzettend belangrijk in geval van astma! Als het paard blootgesteld blijft aan stof zullen de klachten niet verminderen of weer terugkomen. Kuilgras bevat veel minder stofdeeltjes dan hooi, zelfs als je het hooi weekt in water. Daarom is kuilgras een betere keus in ruwvoer voor een paard met luchtwegklachten. Kies je toch voor hooi, zorg dan dat dit goed geweekt wordt (minimaal 10-15 minuten ondergedompeld in water). Voer het liefst van de grond en niet uit een hooinet of ruif, dat zorgt voor meer stofdeeltjes in de neus. Zorg daarnaast voor een zeer goede ventilatie op stal of liever nog, laat het paard dag en nacht buiten (mits de omstandigheden dit toelaten). Ook de bodembedekking is belangrijk, stro bevat meer stofdeeltjes dan vlas of houtkrullen.